Türkiye'nin İller serüveni...1923'ten Bugüne...

Kaç adet ilimiz var?

Evet doğru bildiniz : 81 adet ilimiz var.

Şu an için...

Cumhuriyet'in kuruluşundan bu yana 

il olan ilçeleri, ilçe olan illeri

bir inceleyelim istedik.

Genç cumhuriyet 71 il ile yola çıktı bu serüvene...

1924 yılında : Artvin - Kars - Ardahan il yapıldı.

1926 yılında ise 74 olan il sayısı 63'e düşürüldü. 

Üsküdar,Beyoğlu,Çatalca,Gelibolu,Ardahan, Muş, Dersim, Siverek, Ergani ve Kozan 

ilçeye dönüştürüldü. Şeyh Sait isyanlarından sonra, Bingöl ilinin merkezi olan “Genç” ilçesi, ilçe yapılmış ve günümüzdeki Bingöl iline bağlanmıştır.

1927 yılında, Ağrı isyanları sonucunda, “Doğubayazıt” ili, ilçe yapılmış ve kazası olan “Karaköse” yani “Ağrı” iline bağlanmıştır.

1929 yılında ise ilginç bir oyuncu değişikliğine sahne olduk : Bitlis İli İlçe haline, Muş İlçesi il haline getirildi.

1933'te ise illeri ilçeye dönüştürmeye devam ettik : 

Aksaray, Cebelibereket(Osmaniye), Artvin, Şebinkarahisar, Hakkari İlçe oldu. 

Mersin ve Silifke illeri birleştirilerek İçel ili kuruldu.

1936'da Artvin, Dersim ve Hakkâri tekrar il oldu, yine aynı yıl Dersim'in adı Tunceli olarak değiştirildi. Dersim hakkındaki kanun ile “Hozat” il merkezi ilçe yapılmış ve günümüzdeki “Tunceli” iline bağlanmıştır.

1939 yılında Hatay'ın anavatana ilhakı ile 63. ilimiz oldu.

İdari bölünmemizde uzun bir sessizlik sonrası 1953 yılında Uşak İl oldu. Kırşehir İlçeye dönüştürüldü.

Kırşehir'in hikayesi ise ilginçtir : 20 Temmuz 1954 tarihinde Osman Bölükbaşı'yı tekrar Cumhuriyetçi Millet Partisi'nden milletvekili seçtiği için Kırşehir ilçe yapıldı 

Adnan Menderes konuyla ilgili mecliste 'Türkiye’nin hiçbir vilayetinde yüzde 3’ten fazla oy almayan bir partiye mensup milletvekilini iki seçimde de seçen Kırşehir’in, bir içtimai ve siyasi bünye itibariyle anormallik göstermekte olduğunu inkár etmek mümkün değildir, evet biz açık konuşuruz’ şeklinde konuşmuş ve Osman Bölükbaşı da cevaben; "Vilayeti kaldırdınız, bizi de kaldırın da zulmünüz tamam olsun" demiştir.)Nevşehir il, Kırşehir de Nevşehir iline bağlı bir ilçe haline getirilmiş Çiçekdağı ilçesi Yozgat'a, Kaman Ankara'ya, Hacıbektaş, Mucur ve Avanos da Nevşehir'e bağlanmıştır.

Kırşehir, 1 Temmuz 1957'de yine Adnan Menderes hükümeti tarafından tekrar il hâline getirilmiş ve Yozgat'ın Çiçekdağı, Ankara'nın Kaman ve Nevşehir'in Mucur ilçeleri tekrar dâhil edilmiştir.

1954'te Adıyaman , Sakarya, Nevşehir İlleri kuruldu. Yukaridaki Kırşehir vakasına benzer şekilde Adıyaman da Malatya'dan koparılarak il yapılşmıştır. 

Bu tür siyasi il ilçe değişimleri hakkında bkn: Politika'nın Cografî Hilesi..."GERRYMANDERING"...

1957'de Kırşehir' in il statüsü geri verildi.

Bu yıldan sonra tekrar otuz iki yıl boyunca il sayısında herhangi bir değişiklik olmadı.

Ta ki 1989'da Aksaray, Bayburt, Karaman ve Kırıkkale il yapılana değin..

 1990'da Batman ve Şırnak

 1991'de Bartın; 

1992'de Ardahan ve Iğdır; 

1995'te Yalova, Karabük ve Kilis.

Yalova'nın il olma müjdesini dönemin siyasetçesi Tansu Çiller şu diyalogla vermiştir:

“-sevgili yalovalılar… yedi yedi daha ne eder?

-on döört!!

-hayır… yedi yedi daha ne eder?

-kırk dokuuz!!!

-hayır… bugün günlerden ne?

-cumartesii!!

-hayır… bugün ayın kaçı?

-yedisii!!

-aylardan ne?

-temmuuz!!

-yedi yedi daha ne eder?….

- ??? 
(Yalova Plaka Kodu:77)”

1996'da Osmaniye il oldu. Böylece il sayısı seksene tamamlandı.

Ülkemizin il sayısı, Aralık 1999'da Düzce'nin il olması ile günümüzdeki 81 illi halini aldı.