3 Ocak 2016 Pazar

Antik Dünya'nın İlk Haritası

Bu defa Anaksimandros'a ait ilk haritayı masa üzerine yatırıyoruz.


AnaximanderRelief.jpg

Anaksimandros da kim?

Ἀναξίμανδρος: Miletos'da (bildigimiz Milet iste) Sokrates öncesi dönemde yaşamış İyonyali bir filozoftur. Thales'in öğrencisidir. 

(capslerden hatirladiniz degil mi, itiraf edin)

“Varlığın aslı esası nedir?” sorusu ile yola cikan bu bilgi insani, “evrenin kaynağı nedir?” sorusuna varmistir. 

Hocasi Thales’in bu sorulardan ilkine verdiği yanıt bir yönüyle dinî tutumlara, 
diğer yönüyle içinde yaşadığı dünyayla ilgili kişisel gözlemlerine dayanmaktaydı. Varligin esasi Su olmaliydi. 

Suyun canlılar için taşıdığı büyük öneme vurgu yapmış olması bu gözlemlerinin neticesindeydi. 
Thales, suyun canlılar için taşıdığı büyük önemi
 vurgulamasının yanı sıra, varolanların sudan nasıl meydana geldiğini ise pek açık olarak ifade etmemiştir.

Güneş’in doğuşu ve batışının açıklanmasına yönelik Thales tarafından geliştirilmiş olan ve 
dünyanın su üzerinde yüzen bir tepsi biçiminde olduğu anlayışına dayalı olan açıklamaya alternatif olmuştur.

 Thales’in getirdiği açıklamada
 Güneş’in doğuşu ve batışı arasında kalan zamanda Güneş’in 
görünmemesinin nedeni olarak dağların ardında kalması ve insanlar bu yüzden Güneş’i görmeden tekrar doğuya geçtiği yolundaydı. 

Anaksimandros’a göre ise dünya düz bir tepsi değil fakat genişliği yüksekliğinin üç katı olan bir sütun şeklindedir. Güneş’in batması esnasında, 
Güneş bu sütunun arkası nda kaybolmakta, doğması esnasında da sütunun diğer yüzünden ortaya çıkmaktadır. 

Anaksimandros belki de dünya bilim tarihinde cigir acan ilk düsünce atilimini gerceklestirecektir. Hocasi Thales"in aksine evrenin arkhesi (özü) SU degil ‘sonsuz’dur. (Apeiron) 

Anaksimandros şunu fark etti:eğer yeryüzünü su tutuyorsa,suyu da başka bir seyin tutması gerekir ve bu böyle sonsuza dek gider.bu durumda mantıksal olarak geriye gidebiliriz. 

Anaksimandros, bu sorunu şöyle çözdü:"yeri tutan bir şey yoktur!"

Anaksimandros’un astronomiyle ilgili olarak geliştirdiği dördüncü önemli düşünceyse bir sütun olarak belirttiği dünyanın herhangi bir dayanak olmaksızın evrenin merkezinde ve boşlukta hareketsiz olarak duruyor olduğudur. 

Anaksimandros boşlukta hareketsiz olarak durmayı, dünyaya etki eden bütün güçlerin birbirlerini eşitlemesi sonucunda ortaya çıkan bir durum olarak tasarlar. 


Strabon , Anaksimandros'un "dünya haritasi" hazirlayan ilk kartograf oldugunu iddia ederler. 
 Daha sonralari baska bir Iyonyali tarihci ve cografyaci Miletli Hekatyus, bu ilk haritadan esinlenerek, daha detayli bir versiyonunu yayinlayacaktir.


Harita basit ve anlaşılır lakin Phasis Nehri de ne ola?

Rioni river - Georgia (Europe).jpg

Günümüz Gürcistan'ında bulunan bir nehirdir. Gürcüler Rioni Nehri adını vermektedir.


Phasis Nehri'nin özellikle belirtilme sebebi ise Argonotlar Miti ile ilgilidir.

rgonotlar (Antik Yunanca: Ἀργοναῦται, Argonautai) Yunan mitolojisinde Truva Savaşı'ndan önceki yıllarda yaşamış kahraman bir grup.

Jason'ın Altın Post'u bulmak için Colchis'e gidişini konu alan bir mitte yer alırlar. 

Kahramanların ismi bindikleri gemi olan Argo'dan gelir. 
Geminin adı ise yapan kişi olan Argus'tan gelir. "Argonotlar" kelime anlamı itibariyle "Argo denizcileri" anlamına gelir.



Efsane, tesalya 'da iolkos kralı aison 'un iktidar yükünden bıkıp devlet dizginlerini, oğlu iason 'un erişkinliğine kadar kardeşi pelias' a bırakmasıyla başlar. pelias tek sandaletli bir adama karşı uyarılmıştır ve iason yetişkin bir insan olup tahtta hak iddia etmeye geldiğinde birini yolculuk sırasında kaybettiği için saraya tek sandaletle gelir. 

iason'dan korkan ve tahttan da inmek istemeyen pelias onu iolkos'tan belki de ebediyen uzaklaştırmak için bir hileye başvurur. iason'a iktidarı almadan önce uzaklardaki kolkhis' ten ailesine ait olan efsanevi altın postu geri getirmesi gerektiğini söyler. iason bu yolculuğa çıkmayı kabul eder. 

argo adını verdiği sağlam bir gemi yaptırır, aralarında theseus, herakles ve orpheus gibi kahramanların ve yarı tanrıların bulunduğu bir mürettebat toplar. bilinmeyen sularda tehlikeli bir yolculuktan sonra iason ile argonotlar' ı kolkhis'e varırlar. burada kral aietes, iason'un bir dizi sınavdan geçtiği takdirde altın postu alabileceğini söyler. iason sınavları geçer, altın postu alır ve yine aynı derecede tehlikeli bir yolculuktan sonra kendi krallığına döner.



Orta Doğu’da Petrol Neden Bu Kadar Çok?

Haziran 2017 itibari ile ortaya çıkan "Katar Krizi" ile yıllardır süre gelen bir Orta Doğu klişesi yine tekrarlandı: ORTA DOĞ...